Η θεραπεία είναι δύσκολη και ο ασθενής πρέπει να ενημερωθεί ότι είναι δυνατό να μη υπάρξει πλήρης ίαση αλλά μόνο εξάλειψη των ενοχλητικών συμπτωμάτων.

Στην οξεία φάση της βλεφαρίτιδας, απαιτείται σχολαστική υγιεινή των βλεφάρων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της βλεφαρίτιδας και πρέπει να επαναλαμβάνεται δύο φορές ημερησίως για διάστημα τουλάχιστον δύο-τριών εβδομάδων. Προτείνεται:

• Εφαρμογή ζεστών ή χλιαρών επιθεμάτων για την υγροποίηση των λιπαρών εκκρίσεων. Στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν ασφαλή αποστειρωμένα θερμαντικά επιθέματα μιας χρήσης που εφαρμόζονται πάνω από κλειστά βλέφαρα για 1-3 λεπτά με τη βοήθεια ειδικής μάσκας.

Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην πάσχουσα περιοχή καθαρή και καλά στυμμένη πετσέτα βρεγμένη με νερό που μπαίνει σε φούρνο μικροκυμάτων για 10-15’’ ή καλύτερα αποστειρωμένη γάζα (κομπρέσα) βουτηγμένη σε θερμό (όχι ζεματιστό) χαμομήλι. Για τον έλεγχο της θερμοκρασίας και την αποφυγή εγκαυμάτων καλό είναι η κομπρέσα να δοκιμάζεται πρώτα σε άλλη περιοχή του δέρματος (πχ. χέρι ή μάγουλο). Κατά την τοποθέτηση των επιθεμάτων η άσκηση ήπιων κυκλικών πιεστικών κινήσεων (μαλάξεων) θα βοηθήσει στη διάνοιξη των εκφορητικών πόρων των αδένων και στην πρόληψη των χαλαζίων.

• Ελαφρό τρίψιμο των βλεφαρίδων για απομάκρυνση των ερεθιστικών εκκρίσεων. Μετά την εφαρμογή θερμών επιθεμάτων για τον καθαρισμό της περιοχής προτείνεται η χρήση καθαρών αποστειρωμένων γαζών ή βαμβακιών ντεμακιγιάζ βουτηγμένων σε αραιό διάλυμα ενός παιδιατρικού ήπιου σαμπουάν (πχ 1 σταγόνα Baby Shampoo σε 10 σταγόνες νερό).

Ο πάσχων τρίβει ήπια τη βάση των βλεφαρίδων απομακρύνοντας τις εκκρίσεις με προσοχή ώστε να μην τραυματιστεί ο κερατοειδής. Τελευταία μάλιστα πολλές φαρμακευτικές εταιρίες παράγουν αφρούς καθαρισμού βλεφάρων ή έτοιμα αποστειρωμένα μαντηλάκια καθαρισμού εμποτισμένα σε ουσίες με αντιμικροβιακή / καθαριστική δράση.

Ο θεράπων οφθαλμίατρος εξετάζοντας προσεκτικά τη βαρύτητα και τα κλινικά σημεία της νόσου μπορεί εκτός από την σύσταση κανόνων υγιεινής να συνταγογραφήσει στον πάσχοντα:

• Τοπικά αντιβιοτικά για την ελάττωσητου βακτηριακού φορτίου των βλεφάρων, είτε με τη μορφή οφθαλμικών σταγόνων που ενσταλάζονται συχνά (2-4 φορές) στη διάρκεια της ημέρας είτε και οφθαλμικής αλοιφής που εφαρμόζεται πριν το βραδινό ύπνο. στη βάση των βλεφαρίδων με βαμβακοφόρο στειλεό (μπατονέτα).

• Τοπικά στεροϊδήγια να μειώσουν την φλεγμονώδη αντίδραση.
• Τεχνητά δάκρυα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της συνοδού ξηροφθαλμίας. Προτιμητέα φυσικά είναι εκείνα που δεν έχουν συντηρητικά.
• Αντιβιοτικά από το στόμα(Doxycycline ή Minocycline) για τη συστηματική αντιμετώπιση τόσο της σοβαρής βλεφαρίτιδας, όσο και της συνοδού ροδόχρου ακμής.

Σημαντική αντένδειξη για τη χορήγηση των παραπάνω φαρμάκων, αποτελεί η εγκυμοσύνη διότι μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές στην εμβρυογένεση, στα δόντια και στα οστά.

Οφθαλμολογική προσβολή από το παράσιτο Demodex

To Demodex είναι το πιο συχνό εξωπαράσιτο στον άνθρωπο. Είναι μικροσκοπικός, επιμήκης , οκτάποδος οργανισμός και ανήκει στα ακάρεα. Βρίσκεται στο δέρμα. του προσώπου, στα βλέφαρα, στη μύτη και στα αυτιά όπου οι εκκρίσεις των σμηγματογόνων αδένων παρέχουν ευνοϊκό υπόστρωμα για την αναπαραγωγή τους.

Παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη βλεφαρίδων από Demodex:

• Ροδόχρους ακμή (δυσλειτουργία σμηγματογόνων αδένων)
• Φαινότυπος δέρματος
• Έκθεση στον ήλιο – απότομες αλλαγές στη θερμοκρασία
• Κάπνισμα – Αλκοόλ
• Άγχος
• Ζεστά Ροφήματα
• Πικάντικο φαγητό
• Ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς

Παθογένεια

Ο κύκλος ζωής του Demodex είναι 14-18 ημέρες από τη δημιουργία του αυγού έως το στάδιο της προνύμφης και 5 ημέρες η διάρκεια του σταδίου της ενήλικης ζωής. Το θηλυκό ζει επιπλέον 5 ημέρες για ωοτοκία.

Η μετάδοση γίνεται με άμεση επαφή. Ζει κατά ομάδες στους θύλακες των βλεφαρίδων και μόνο του στους μεϊβομιανούς αδένες.

Στις ρίζες των βλεφαρίδων αναπαράγονται , γεννούν τα αυγά τους με αποτέλεσμα τη διάταση των θυλάκων και την εκτροπή της κατεύθυνσης των βλεφαρίδων (τριχίαση) και την απώλεια τους (μαδάρωση) . Το υπολείμματα των ακάρεων συσσωρεύονται και σχηματίζουν την εικόνα κυλινδρικής πιτυρίδας στη ρίζα των βλεφαρίδων που είναι το παθογνωμικό τους σημείο.

Επίσης, αποφράσσουν μηχανικά τους πόρους των μεϊβομιανών αδένων, με αποτέλεσμα μειωμένη παραγωγή της λιπιδικής στιβάδας των δακρύων και ξηροφθαλμία. Ερεθίζουν το βλεφαρικό χείλος και οδηγούν σε επιθηλιακή υπερπλασία και υπερκεράτωση.

Προκαλούν κοκκιωματώδη αντίδραση δρώντας σαν ξένο σώμα με αποτέλεσμα τον σχηματισμό χαλαζίου.

Κλινικές εκδηλώσεις

-Συμπτώματα

• Αίσθημα καύσου
• Ξένο σώμα
• Ερυθρότητα
• Ξηρότητα
• Θολή όραση

-Ευρήματα

• Από βλεφαρίδες
  -Εκτροπή βλεφαρίδων (τριχίαση)

-Απώλεια βλεφαρίδων (μαδάρωση)

-Κυλινδρική πιτυρίδα στη ρίζα των βλεφαρίδων

• Από δυσλειτουργία μεϊβομιανών αδένων

-Μείωση της λιπιδικής στιβάδας των δακρύων που οδηγεί σε εξάτμιση αυτών και ξηροφθαλμία.
-Κοκκιωματώδης αντίδραση στους μεϊβομιανούς αδένες με αποτέλεσμα υποτροπιάζοντα χαλάζια και κριθή.

• Από βλεφαρικό χείλος και επιπεφυκότα

-Βλεφαροεπιπεφυκίτιδα και σοβαρή φλεγμονή.

• Από κερατοειδή

Η εκτροπή των βλεφαρίδων, με αποτέλεσμα τραύμα στο επιθήλιο του κερατοειδούς και σχηματισμό έλκους ή και κερατοειδικού πάννου. (Η εσωτερική φλεγμονή του βλεφαρικού χείλους και οι επιπεφυκίτιδες μπορεί να προκαλέσουν καταστάσεις όπως επιφανειακή νεοαγγείωση, περιφερειακή διήθηση, φλύκταινες, επιφανειακές θολερότητες και ουλές.)

Διάγνωση

Τίθενται

Α) Από το κλινικό ιστορικό

Βλεφαροεπιπεφυκίτιδα

Υποτροπιάζοντα χαλάζια σε νεαρούς ασθενείς

Τριχίαση ή μαδάρωση βλεφαρίδων

Β) Μικροσκοπική παρατήρηση: με την αφαίρεση της βλεφαρίδας και την ανίχνευση των παρασίτων με τη βοήθεια μικροσκοπίου.

Θεραπεία

Το Demodex είναι ανθεκτικό στα κοινά αντισηπτικά διαλύματα 75% και providone-iodine 10%.

Αποτελεσματικό είναι το έλαιο τεϊόδεντρου (tee tree oil).

Καθημερινό τρίψιμο των βλεφάρων με TT σαμπουάν και εβδομαδιαίο με 50% TTO για τουλάχιστον 6 εβδομάδες συμβάλει στη βελτίωση.

Για τον οφθαλμό χρησιμοποιείται το Oust Demodex Swabstix και Cleanser της Ocusoft.